Đak Lak là tỉnh hiện có khoảng 184.500 ha cà phê, trong đó có khoảng 90% là do người dân quản lý, số còn lại thuộc về các doanh nghiệp nhà nước quản lý nhưng chủ yếu theo hình thức giao khoán.
Có nhiều loại khoán như: khoán có đầu tư và nộp sản phẩm, khoán không có đầu tư, nhưng thu hồi vốn ban đầu, khoán không đầu tư và liên kết, khoán gọn theo chu kỳ vườn cây, khoán thầu và giao đất liên kết, hợp đồng phân chia sản phẩm theo tỷ lệ góp vốn…
Hiện nay, tỉnh Đak Lak có 8 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cà phê do tỉnh quản lý đang thực hiện các loại khoán trên với tổng diện tích khoảng 6.770 ha.
Nhiều hộ nhận khoán cà phê của Công ty cà phê Ea Pôk (Cư M’Gar), Công ty TNHH 1 thành viên cà phê Thắng Lợi, Công ty cà phê Tháng 10 (Krông Pắk)…cho biết, do năng suất cà phê năm nay giảm khoảng 30% so với năm trước, nhưng mức khoán của công ty đề ra bình quân khỏang 15 tấn quả tươi/ha thì rất khó đạt được.
Chị N.P.S cho biết, gia đình chị nhận khóan 1,5 ha cà phê, thu hoạch vụ này chỉ có khoảng 21 tấn cà tươi, trong khi số cà phê phải nộp theo mức khoán lên tới trên 23 tấn. Sản lượng coi như chưa đủ nộp thì lấy gì trang trả nợ tiền công thu hoạch, các chi phí khác và tái đầu tư cho vườn cà phê trong trong năm nay.
Một số hộ nhận khoán rồi tự bỏ vốn đầu tư tới gần 50 triệu đồng/ha, sau khi thu hoạch xong coi như lỗ nặng vì năng suất giảm quá mạnh.
Bên cạnh năng suất giảm thì việc nhập hàng vào công ty, cà phê phải đạt độ chín 97%, nếu không đạt tỷ lệ này, mỗi tấn sẽ bị trừ mất 50 kg cà phê tươi làm cho người nhận khoán cà phê lỗ đơn, lỗ kép.