Để đảm bảo việc xử lý vụ án hình sự theo đúng quy định của pháp luật và không bỏ lọt người phạm tội, ngày 14/12/2015, Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) tỉnh Đắk Lắk ban hành báo cáo số 1100/BC-VKS-P7 đề nghị VKSND cấp cao tại Đà Nẵng kháng nghị theo trình tự giám đốc thẩm theo hướng đề nghị hủy toàn bộ bản án HSST số 57/2015/HSST ngày 17/7/2015 của TAND huyện Ea H’leo, tỉnh Đắk Lắk và giao hồ sơ vụ án cho TAND huyện Ea H’leo xét xử sơ thẩm lại theo thủ tục chung.
Vào ngày 17/7/2015 Tòa án nhân dân (TAND) huyện Ea H’leo đã ra bản án hình sự sơ thẩm (HSST) số 57/2015/HSST, áp dụng Điều 25 Bộ luật hình sự (BLHS) tuyên miễn trách nhiệm hình sự (TNHS) cho bị cáo Nguyễn Văn Lý; đồng thời căn cứ khoản 2 Điều 227 Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS) tuyên trả tự do cho bị cáo Nguyễn Văn Lý ngay tại phiên toà.
Bản án nêu trên đã có hiệu lực pháp luật.
VKSND tỉnh Đắk Lắk xét thấy bản án HSST số 57/2015/HSST ngày 17/7/2015 của TAND huyện Ea H’leo đã có những vi phạm pháp luật và sai lầm nghiêm trọng.
Thứ nhất, Tại khoản 3 Điều 224 BLTTHS quy định: “Trong bản án phải trình bày việc phạm tội của bị cáo, phân tích những chứng cứ xác định có tội và chứng cứ xác định không có tội, xác định bị cáo có phạm tội hay không và nếu bị cáo phạm tội thì phạm tội gì, theo điều, khoản nào của Bộ luật hình sự…”. Vậy nhưng, bản án sơ thẩm nêu trên của TAND huyện Ea H’leo chỉ tuyên bố miễn TNHS cho bị cáo Nguyễn Văn Lý, mà không tuyên bố bị cáo Lý có phạm tội hay không phạm tội là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng hình sự.
Thứ hai, Bản án sơ thẩm không căn cứ vào trọng lượng ma túy thu được là 0,1614 gam, mà căn cứ vào kết quả giám định về hàm lượng hêrôin là 49,8% (của 0,1614 gam thu giữ; quy đổi thành 0,0803 gam herôin ) và nhận định “hàm lượng chất hêrôin mà bị cáo tàng trữ không lớn, dưới 0,1 gam” để rồi quyết định áp dụng Điều 25 BLHS tuyên miễn TNHS cho bị cáo Nguyễn Văn Lý là vừa không đúng pháp luật, lại vừa mâu thuẫn, bởi lẽ: Điều 25 BLHS quy định về 03 trường hợp được miễn TNHS. Theo đó, hành vi của bị cáo Nguyễn Văn Lý không thuộc bất kỳ trường hợp nào quy định tại Điều 25 BLHS.
Thứ ba, do sai lầm nghiêm trọng trong việc căn cứ vào kết quả giám định về hàm lượng hêrôin và áp dụng pháp luật như đã nêu ở trên, nên bản án sơ thẩm tuyên miễn TNHS cho bị cáo Nguyễn Văn Lý là vừa không đúng pháp luật, lại vừa không tương xứng với tính chất, mức độ phạm tội và trách nhiệm hình sự của bị cáo; không bảo đảm được tính nghiêm minh của pháp luật, thiếu tác dụng cải tạo, giáo dục đối với bị cáo và răn đe, phòng ngừa chung trong xã hội, bởi lẽ; bị cáo Nguyễn Văn Lý là người nghiện ma túy; phạm tội thuộc trường hợp nghiêm trọng, có khung hình phạt từ hai năm đến bảy năm tù.
Nội dung vụ án: Ngày 29/7/2014, bị cáo Nguyễn Văn Lý sinh năm 1977 (trú tại Buôn Bir, xã Hiao, huyện Ea H’leo) đến xã Ea Ral, huyện Ea H’leo, tỉnh Đắk Lắk mua của người đàn ông tên Thanh (không rõ nhân thân, lai lịch) 01 gói ma túy với số tiền 500.000 đồng về để sử dụng. Sau khi mua được ma túy, Lý chia thành 02 gói nhỏ rồi điều khiển xe mô tô đi về nhà. Khi Lý đi đến Buôn Blếch, thị trấn Ea Drăng, huyện Ea H’leo thì bị Công an huyện Ea H’leo bắt quả tang và thu giữ tang vật.
Kết quả giám định của Cơ quan chức năng xác định 02 gói ma túy thu giữ của Nguyễn Văn Lý có chứa thành phần hêrôin, trọng lượng là 0,1614 gam; hàm lượng hêrôin là 49,8% = 0,0803 gam.