Năm 2014, Bình Định có 2.180ha mặt nước được đưa vào nuôi tôm. Nhờ thực hiện khá nghiêm túc lịch thời vụ, kiểm dịch tôm giống, thực hiện mô hình nuôi tôm cộng đồng… nên hầu hết các địa phương đã hạn chế được tình trạng dịch bệnh, năng suất tôm đạt khá. Tuy nhiên, do giá tôm thường xuyên nằm ở mức thấp khiến thu nhập của nông dân giảm sút.
- Tây Nguyên: Giá bán ca cao liên tục tăng
- Xuất khẩu hồ tiêu tăng cả lượng và giá trị
- Giá lúa gạo tăng mạnh trở lại
Sản lượng tăng, dịch bệnh giảm
Nông dân Bình Định có 1 vụ nuôi tôm không chọn vẹn niềm vui khi giá tôm giảm đáng kể.
Ông Võ Đình Tâm, Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản Bình Định, cho biết: “Năm nay, nghề nuôi tôm trong tỉnh gặp không ít khó khăn do tình trạng hạn hán kéo dài, thiếu nguồn nước ngọt cung cấp cho các vùng nuôi tôm… Tuy nhiên, được sự chỉ đạo chặt chẽ của UBND tỉnh, ngành nông nghiệp, đơn vị đã phối hợp với chính quyền địa phương và người nuôi tôm nỗ lực khắc phục khó khăn, triển khai vụ nuôi tôm thắng lợi”.
Năm 2014, toàn tỉnh Bình Định thả nuôi trên 2.180ha mặt nước, tập trung ở Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù Cát, Tuy Phước và TP.Quy Nhơn. Trong đó, diện tích nuôi tôm thâm canh, bán thâm canh tôm thẻ chân trắng (TTCT) gần 460ha, còn lại là nuôi xen tôm với các đối tượng thủy sản khác. Đến nay, các địa phương đã thu hoạch được gần 1.900ha, tổng sản lượng 3.858 tấn, tăng 27,6% so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó, sản lượng TTCT đạt 3.584 tấn, chiếm gần 93% tổng sản lượng; tôm sú đạt 274,5 tấn. Năng suất bình quân TTCT đạt 7,6 tấn/ha/vụ; tôm sú 300 kg/ha/vụ.
Theo ngành chức năng, tình trạng dịch bệnh tôm nuôi trong năm nay đã được khắc phục đáng kể. Tính chung cả 2 vụ nuôi, diện tích tôm nuôi bị dịch bệnh trên địa bàn tỉnh chỉ có 22,5ha, chiếm 1% tổng diện tích nuôi tôm cả năm.
Dịch bệnh tôm được khống chế thành công là nhờ người nuôi đã tuân thủ các giải pháp kỹ thuật và lịch thời vụ thả tôm của ngành nông nghiệp. Tại các vùng nuôi tôm tập trung, cơ sở hạ tầng, hệ thống thủy lợi đã được đầu tư xây dựng khá hoàn chỉnh, đáp ứng được yêu cầu nuôi tôm. Ngoài ra, công tác khuyến ngư cũng được tăng cường, mô hình nuôi tôm cộng đồng được nhân rộng, mô hình trình diễn nuôi tôm thân thiện với môi trường, nuôi tôm quảng canh cải tiến được xây dựng, góp phần hạn chế dịch bệnh tôm nuôi.
Niềm vui chưa trọn
Theo khảo sát, vụ nuôi tôm năm 2014, toàn tỉnh Bình Định có trên 80% số hộ nuôi tôm được mùa, nhưng hầu hết bà con không vui vì giá tôm khá thấp, giảm 20 – 30% so với mọi năm, đầu ra khó khăn. TTCT có giá bình quân cả vụ từ 110.000 – 120.000 đồng/kg (tôm cỡ 80 – 100 con/kg); tôm sú 160.000 – 170.000 đồng/kg (tôm 40 – 50 con/kg); giảm bình quân 15.000 – 20.000 đồng/kg.
Ông Nguyễn Văn Tuấn ở thôn Vinh Quang 2, xã Phước Sơn (huyện Tuy Phước), cho biết: Năm ngoái, 1kg tôm thẻ chân trắng (từ 80-100 con) có giá 130.000 – 140.000 đồng/kg nhưng năm nay giá tôm giảm làm cho thu nhập của người nuôi tôm giảm sút. Có thời điểm, giá TTCT tại địa phương chỉ còn 90.000 – 100.000 đồng/kg; giảm 30.000 – 40.000 đồng/kg. Những năm trước, đến thời điểm thu hoạch tôm, riêng xã Phước Sơn có 5 – 7 thương lái đến mua, nhưng năm nay chỉ có một thương lái đặt cơ sở mua tôm. Vì thế, người nuôi thường xuyên bị ép giá.
Ông Trần Văn Nghị nuôi tôm ở khu vực hồ Đồng, thôn Kim Đông, xã Phước Hòa (huyện Tuy Phước) cho biết thêm: “Năm nay tôi nuôi 1ha TTCT, năng suất 7,5 tấn/ha/vụ, tưởng sẽ trúng đậm, nhưng khi thương lái đến xem chỉ trả giá mua xô 95.000 đồng/kg, giảm 30.000 – 40.000 đồng/kg so với năm 2013. Giá tôm thấp, trong khi suất đầu tư cho nuôi tôm năm nay tăng khá cao do giá tôm giống, thức ăn, nhân công đội lên từng ngày nên trừ chi phí, còn lãi không đáng kể”.
Ông Tâm cho biết thêm: Nguyên nhân khiến giá tôm giảm là do cả nước được mùa, trong khi các nhà máy chế biến thủy sản (CBTS) không giải quyết hết lượng tôm nguyên liệu tại các địa phương ven biển, nên xảy ra tình trạng cung vượt cầu. Bên cạnh đó, hầu hết các doanh nghiệp (DN) CBTS chưa ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho người nuôi tôm nên xảy ra tình trạng “ép cấp, ép giá” trong thu mua nguyên liệu.
Để phát triển nuôi tôm bền vững, tạo sự ổn định về giá cả, đã đến lúc cần tạo sự liên kết giữa người nuôi tôm và DN CBTS để sản phẩm của người dân có nơi tiêu thụ ổn định.