Ngày 13/10/2015, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã ban hành kháng nghị phúc thẩm số 39/QĐ-KNPT-P7 để tăng mức hình phạt tù đối với cả 03 bị cáo Y Yên Đăk Căt, Y Bhễn Byă và Y Sa Drăk Byă, vì đã lừa bán đá thiên thạch giả, chiếm đoạt của anh Nguyễn Văn Lành số tiền 106.000.000đ.
Nội dung vụ án: Vào khoảng giữa tháng 6/2011, anh Nguyễn Văn Lành nhờ Y Sa Drăk Byă (sinh năm 1987) tìm người bán đá thiên thạch để giới thiệu cho anh Lành mua.
Y Sa Drăk đồng ý và nói với Y Yên Đăk Căt (sinh năm 1967) về việc trên, sau đó Y Yên nảy sinh ý định lừa bán đá thiên thạch giả cho anh Lành.
Y Yên đã rủ Y Sa Drăk và Y Bhễn Byă (sinh năm 1950) cùng tham gia thì cả hai đồng ý.
03 bị cáo cùng nhau bàn bạc, thống nhất kế hoạch lừa bán đá thiên thạch giả cho anh Lành như sau: Y Yên, Y Bhễn và Y SaDrăk sẽ đóng vai một gia đình có đá thiên thạch cần bán, trong đó Y Bhễn đóng vai ông ngoại, Y Yên đóng vai cậu, còn Y Sa Drăk đóng vai cháu ngoại, lấy tên giả là Lương; đồng thời phân công Y Yên và Y Bhễn liên lạc với anh Lành để trao đổi, thoả thuận việc mua bán đá thiên thạch giả.
Sau nhiều lần trao đổi qua điện thoại, biết anh Lành đã tin là Y Yên, Y Bhễn và Y SaDrăk có đá thiên thạch thật cần bán nên vào khoảng cuối tháng 6/2011, Y SaDrăk, Y Bhễn và đối tượng tên Y Bel (tên gọi khác là Pá Lâm, không xác định được họ, tên, địa chỉ) gọi điện thoại nói anh Lành đưa trước 10.000.000đ để cúng viên đá trước khi bán, nhưng anh Lành chỉ đồng ý đưa trước 6.000.000đ. Số tiền này Y Sa Drăk, Y Bhễn và Y Bel chia nhau mỗi người 2.000.000đ tiêu xài. Riêng Y Yên không biết nên không tham gia hành vi chiếm đoạt số tiền trên.
Khoảng 4 ngày sau, theo lời hẹn qua điện thoại của Y Yên, anh Lành đến buôn Jun, thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk gặp Y Yên, Y Bhễn và Y Sa Drăk hỏi về nguồn gốc đá thiên thạch, các đặc điểm đá thiên thạch và hướng dẫn cho đồng bọn cách thức bảo quản và dụng cụ để thử đá thiên thạch; đồng thời đưa cho Y Yên, Y Bhễn và Y SaDrăk một tờ giấy than cacbon để sử dụng lót trong hộp nhằm bảo quản đá thiên thạch.
Đến khoảng tháng 7/2011, cả bọn thống nhất ra giá bán đá thiên thạch giả cho anh Lành là 100.000.000đ và hẹn khoảng cuối tháng 7/20011 sẽ thực hiện việc bàn giao hàng và tiền tại khu vực xã Đắk Nuê, huyện Lắk. Anh Lành đồng ý.
Do không có đá thiên thạch nên cả bọn thống nhất sẽ làm hộp đá thiên thạch giả. Y Yên đã đi mua các dụng cụ gồm: Ống nước nhựa phi 90, mỡ bò và giấy than để tự làm đá thiên thạch giả. Y Yên cắt ống nhựa phi 90 dán thành một cái hộp tròn, hình trụ, có đáy và nắp đậy; nung chảy chì, đổ xuống đáy hộp để làm tăng trọng lượng của hộp; đổ mỡ bò lên trên chì, rồi lót giấy than cacbon xung quang lòng hộp; lấy một viên đá màu đen to bằng ngón tay cái, bôi mỡ bò xung quanh viên đá và bỏ vào giữa lòng hộp, đóng nắp lại, quấn băng keo kín nắp hộp và quấn bên ngoài bằng một áo mưa màu xanh.
Đến ngày hẹn, cả ba dẫn anh Lành đến khu vực rẫy cà phê giáp cánh đồng thuộc buôn Triêk. Tại đây, Y Yên lấy hộp đựng đá thiên thạch giả ra, yêu cầu anh Lành đứng cách xa khoảng 3 mét rồi từ từ mở nắp hộp ra cho anh Lành xem, sau đó đóng nắp lại rồi lấy áo mưa màu xanh quấn quanh lại như cũ.
Anh Lành yêu cầu được thử bằng miếng gương, nhưng sợ bị phát hiện nên Y Yên không đồng ý và hẹn lên thành phố Buôn Ma Thuột để làm lễ cúng viên đá và thử tiếp. Lúc này, anh Lành giao cho Y Bhễn 100.000.000đ và nhận chiếc hộp đựng đá thiên thạch giả từ tay Y Yên.
Y Bhễn đưa tiền cho Y Sa Drăk rồi bắt xe buýt đi về trước. Y Sa Drăk cùng Y Yên điều khiển xe mô tô biển kiểm soát 47P3-1423 đi cùng anh Lành lên thành phố Buôn Ma Thuột.
Trên đường đi, lợi dụng lúc anh Lành không chú ý quan sát, Y Yên đã điều khiển xe mô tô rẽ sang đường khác và đi về nhà ở buôn Ja, xã Ea Trul, huyện Krông Bông. Hành vi của các bị cáo sau đó bị phát hiện và bắt giữ.
Ngày 22/9/2015, Toà án nhân dân huyện Lắk đã áp dụng các điểm a và e khoản 2 Điều 139; các điểm b và p khoản 1, khoản 2 Điều 46 Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáo Y Yên Đăk Căt 02 năm tù.
Áp dụng thêm điểm g khoản 1 Điều 48 Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáo Y Bhễn Byă 02 năm 06 tháng tù.
Áp dụng các điểm a và e khoản 2 Điều 139; điểm p khoản 1, khoản 2 Điều 46; điểm g khoản 1 Điều 48; khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáo Y Sa Drăk Byă 03 năm tù. Tổng hợp với hình phạt 07 năm tù tại bản án hình sự sơ thẩm số 03/2013/HSST ngày 12/3/2013 của Toà án nhân dân huyện Lắk. Buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án là 10 năm tù. Thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày 01/8/2012.
Xét thấy, mức hình phạt 02 năm tù đối với bị cáo Y Yên; 02 năm 06 tháng tù đối với bị cáo Y Bhễn Byă và 03 năm tù đối với bị cáo Y Sa Drăk mà án sơ thẩm đã xử phạt là quá nhẹ, không tương xứng với tính chất, mức độ phạm tội và trách nhiệm hình sự của các bị cáo; không thể hiện được tính nghiêm minh của pháp luật; không đạt được mục đích cải tạo, giáo dục đối với các bị cáo và răn đe, phòng ngừa chung trong xã hội, bởi lẽ: các bị cáo phạm tội với 02 tình tiết định khung tăng nặng là “Có tổ chức” (bị cáo Y Yên là người chủ mưu, khởi xướng, rủ rê các bị cáo khác phạm tội và là người trực tiếp làm giả đá thiên thạch; hai bị cáo Y Sa Drăk Byă và Y Bhễn Byă là những người thực hành tích cực) và “Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng”, được quy định tại các điểm a và e khoản 2 Điều 139 Bộ luật hình sự, là tội phạm nghiêm trọng, có khung hình phạt từ 02 năm đến 07 năm tù; 02 bị cáo Y Sa Drăk Byă và Y Bhễn Byă “Phạm tội nhiều lần”, là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, được quy định tại điểm g khoản 1 Điều 48 Bộ luật hình sự; bị cáo Y Sa Drăk có nhân thân xấu. Theo đó lẽ ra phải xử phạt 03 bị cáo với mức hình phạt cao hơn nữa; đồng thời mức hình phạt đối với bị cáo Y Yên cần ngang bằng so với bị cáo Y Sa Drăk và cao hơn so với bị cáo Y Bhễn Byă, nhưng bản án sơ thẩm chỉ xử phạt bị cáo Y Yên mức hình phạt thấp hơn so với hai bị cáo Y Sa Drăk và Y Bhễn Byă là không phù hợp và không đảm bảo tính công bằng của pháp luật.
Vì vậy, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã ban hành kháng nghị phúc thẩm như đã nêu trên.