Vụ lúa đông xuân 2011-2012, giá lúa các loại đồng loạt giảm mạnh do ảnh hưởng từ thị trường xuất khẩu, nhưng do năng suất lúa tăng khá cao so với năm ngoái nên nông dân vẫn có lãi 15-20 triệu đồng/ha. Đây là thông tin tại hội nghị “Sơ kết sản xuất lúa đông xuân 2011-2012 và triển khai kế hoạch xuống giống vụ hè thu và thu đông 2012 ở Nam bộ” được tổ chức tại Đồng Tháp ngày 23-3.
Vẫn đảm bảo lợi nhuận
Tiến sĩ Lê Văn Bảnh, Viện trưởng Viện lúa ĐBSCL, cho biết, qua đợt khảo sát thực tế tại nhiều địa phương, các trà lúa vụ đông xuân 2011-2012 phát triển tốt, tình hình sâu bệnh gây hại trên lúa giảm mạnh. Năng suất bình quân vụ lúa đông xuân 2011-2012 cũng tăng cao hơn năm ngoái.
Theo kết quả thống kê của Cục Trồng trọt, đến nay toàn vùng ĐBSCL đã thu hoạch được 600 ngàn hecta trong tổng số 1,6 triệu hecta lúa đông xuân 2011-2012, năng suất bình quân 6,6 tấn/ha, dự kiến cho sản lượng trên 11,2 triệu tấn. Đặc biệt, năng suất lúa ở một số địa phương như Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp… tăng 400-500kg/ha so với vụ lúa đông xuân 2010-2011.
Tuy nhiên, những bất lợi về thị trường xuất khẩu trong những tháng đầu năm 2012 đã kéo giá thu mua lúa cho nông dân thấp hơn nhiều so với năm ngoái. Ông Dương Nghĩa Quốc, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đồng Tháp, cho biết, vụ lúa đông xuân năm nay giá lúa giảm từ 1.000-2.000 đồng/kg so với vụ đông xuân năm ngoái, trong khi giá thành sản xuất lúa vụ đông xuân này dao động từ 3.800 – 4.250 đồng/kg (tùy loại lúa). Năm nay giá lúa IR 50404 dao động ở mức 5.000-5.200 đồng/kg và 6.500 đồng/kg đối với lúa chất lượng cao, giảm mạnh so với mức giá 6.000-6.500 đồng/kg đối với lúa IR 50404 và lúa chất lượng cao ở mức giá 7.000-7.300 đồng/kg. Đến nay tỉnh Đồng Tháp đã thu hoạch được 132 ngàn hecta, trong tổng số gần 210 ngàn hecta, năng suất bình quân 7,4 tấn/hecta, tăng 400 kg/hecta so với vụ đông xuân năm ngoái. Dù giá lúa giảm mạnh nhưng bù lại năng suất tăng khá nên nông dân vẫn có lợi nhuận ổn định ở mức 15-20 triệu đồng/hecta so với mức 20-25 triệu đồng/hecta của vụ đông xuân 2010-2011.
Cần sản xuất lúa thơm theo lộ trình
Hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng diện tích lúa chất lượng thấp gieo sạ trên cả nước đang ở mức cao khiến tình hình tiêu thụ lúa gạo loại này gặp nhiều khó khăn. Theo Cục Trồng trọt, diện tích gieo sạ giống lúa IR 50404 trong vụ đông xuân năm nay tăng cao so với mọi năm, lên đến 435 ngàn hecta, chiếm gần 30% tổng diện tích xuống giống. Trong đó, ở một số địa phương như Đồng Tháp, Tiền Giang… còn lên đến hơn 60% tổng diện tích lúa của tỉnh.
Trước tình hình này, ông Bùi Bá Bổng, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo các địa phương phải giảm diện tích lúa IR 50404 xuống và tăng diện tích lúa thơm, lúa chất lượng cao lên. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia ngành nông nghiệp cho rằng tăng diện tích lúa chất lượng cao, lúa thơm là cần thiết nhưng cần phải có lộ trình do thị trường tiêu thụ gạo thơm đặc sản của Việt Nam vẫn còn hạn chế. Về vấn đề này, Tiến sĩ Lê Văn Bảnh cho rằng, cần phải có cơ cấu cụ thể diện tích xuống giống của từng giống lúa cho phù hợp với nhu cầu của thị trường. Cụ thể, trong giai đoạn hiện nay cần duy trì 15-20% diện tích lúa chất lượng thấp, 60-70% lúa chất lượng cao và còn lại các loại lúa thơm đặc sản như Jasmine 85, VND 95-20… Đến khi nào, nước ta có thị trường xuất khẩu gạo đặc sản, gạo thơm đủ lớn thi khi đó mới tăng diện tích lúa thơm lên vì các loại giống lúa này rất dễ bị sâu bệnh tấn công.