Ngày 11/4/2017, Tòa án nhân dân huyện Ea Súp (tỉnh Đắk Lắk) đã mở phiên tòa sơ thẩm vụ án Vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng theo khoản 01 Điều 175 BLHS.
Năm bị cáo bị truy tố là: Rmah Thưc (sinh năm 1980), Y Goai Kpă (sinh năm 1979), Y Đếch Byă (sinh năm 1996), Y Quer Byă (sinh năm 1996), Y Lâm Kpă (sinh năm 1990), cùng trú tại thị trấn Ea Súp, huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk.
Các bị cáo tại tòa
Kết thúc phiên tòa, HĐXX áp dụng khoản 1 Điều 175 BLHS, các điểm p, h khoản 1, khoản 2 Điều 46 BLHS, tuyên phạt Rmah Thưc (06 tháng tù giam), Y Goai Kpă (05 tháng tù giam), Y Đếch Byă (03 tháng tù giam), Y Quer Byă (03 tháng tù giam), Y Lâm Kpă (03 tháng tù giam).
Theo cáo trạng: Ngày 07/6/2016, Rmah Thưc khởi xướng và rủ Y Goai Kpă, Y Đếch Byă, Y Quer Byă, Y Lâm Kpă đi vào Vườn quốc gia Yok Đôn khai thác trái phép gỗ hương để bán lấy tiền chia nhau thì được tất cả các đối tượng đồng ý.
Sáng ngày 08/6/2016, cả nhóm mang theo 01 cưa xăng xách tay, 05 lít xăng, 05 lít nhớt và một số vật dụng cá nhân, đi bằng 03 xe máy, cụ thể: Rmah Thưc đi xe máy một mình (không rõ biển kiểm soát), Y Goai đi xe máy (không có biển kiểm soát) chở Y Quer, Y Lâm đi xe máy (biển kiểm soát 47P1-011.26) chở Y Đếch, cùng đi đến lán rẫy của Rmah Thưc (ở phía vùng đệm, cách trạm kiểm lâm số 11 Vườn quốc gia Yok Đôn khoảng 1km) nghỉ tại đây một đêm.
Sáng ngày 09/6/2016, Rmah Thưc đi lấy 02 xe đạp thồ (đã cất giấu từ trước) về lán rẫy. Sau đó, cả nhóm mang theo những vật dụng trên, đi bộ từ lán rẫy vượt qua Quốc lộ 29, đi sâu vào rừng của Vườn quốc gia Yok Đôn. Đến khoảng 15 giờ cùng ngày, cả nhóm đến một khe suối có nước chảy, dựng lán nghỉ ngơi. Sau khi dựng lán xong, Rmah Thưc và Y Quer đi dọc theo bờ suối để tìm kiếm cây gỗ hương. Phát hiện thấy 01 cây gỗ hương còn tươi, sống, mọc ở bờ suối (cách nơi dựng lán khoảng 01km) thì Rmah Thưc và Y Quer về lại lán thông báo cho những người còn lại biết. Cả nhóm thống nhất hôm sau sẽ tiến hành cắt hạ cây gỗ hương được tìm thấy.
Khoảng 12 giờ ngày 10/6/2016, cả nhóm cùng mang theo cưa xăng và các dụng cụ khác đi đến vị trí cây gỗ hương đã tìm thấy để thực hiện việc cắt hạ cây gỗ. Rmah Thưc là người trực tiếp cầm cưa xăng cắt hạ cây gỗ hương, còn các đối tượng khác hỗ trợ, giúp sức trong quá trình cắt hạ cây gỗ hương. Khi cây gỗ hương bị cắt hạ, đổ xuống mặt đất, Rmah Thưc tiếp tục dùng cưa xăng bổ tách bìa đầu tiên được khoảng 1m thì cưa bị hư nên cả nhóm trở về lán nghỉ ngơi, bàn bạc việc mang cưa đi sửa; Trong lúc đang chuẩn bị phân công người mang cưa về sửa thì có nhóm của Y Phân Hra (trú tại Buôn Ea Rông B, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đăk Lăk), Y Milô Siu ( trú tại Buôn A1, Thị trấn Ea Súp, huyện Ea Súp, tỉnh Đăk Lăk) Y Đung Ksơr (trú tại Buôn A1, thị trấn Ea Súp, huyện Ea Súp, tỉnh Đăk Lăk), Y Lơi Mjâo (trú tại Buôn A2, thị trấn Ea Súp, huyện Ea Súp, tỉnh Đăk Lăk) đến. Qua nói chuyện thì nhóm của Y Phân biết nhóm của Rmah Thưc đã cắt hạ được 01 cây gỗ hương nhưng đang bổ hộp thì cưa xăng bị hư. Vì vậy nhóm của Y Phân đề nghị chia cho nhóm của Y Phân 01 phách gỗ hương thì sẽ cho nhóm của Rmah Thưc mượn cưa xăng của nhóm mình để cắt lóng, bổ hộp. Nhóm của Rmah Thưc đồng ý với đề nghị của nhóm Y Phân, vì nhóm Rmah Thưc nghĩ khối lượng cây gỗ hương đó nhiều nên nhóm của Rmah Thưc không lấy hết được, hơn nữa khi mang cưa xăng về sửa cũng không biết lúc nào mới quay lại làm tiếp được.
Khoảng 18 giờ cùng ngày, hai nhóm gồm 9 người mang theo 01 cưa xăng của nhóm Y Phân Hra đi đến vị trí cây gỗ hương đã bị cắt hạ từ trước. Đến nơi, Y Milô Siu dùng cưa xăng cắt phần thân chính cây gỗ hương thành 01 lóng gỗ dài, sau đó cắt lóng gỗ dài thành 02 lóng gỗ ngắn, mỗi lóng dài khoảng 02m. Sau khi cắt lóng xong, Y Milô Siu tiếp tục dùng cưa bổ tách được 01 bìa của một lóng gỗ thì đưa cưa xăng cho Rmah Thưc tiếp tục bổ tách bìa và bổ hộp các lóng gỗ cho tới khi bổ được 03 hộp gỗ. Sau đó cả nhóm đi về lán nghỉ ngơi qua đêm.
Trưa ngày 11/6/2016, nhóm của Rmah Thưc mang theo 02 xe đạp thồ, nhóm của Y Phân Hra mang 01 xe đạp thồ đến vị trí cây gỗ hương đã bổ hộp để vận chuyển gỗ ra khỏi rừng. Cả 02 nhóm cùng nhau bốc xếp 03 hộp gỗ lên 03 xe đạp và chia nhau ra để đẩy xe chở gỗ, cụ thể: Rmah Thưc, Y Đếch và Y Goai đẩy 01 xe; Y Lâm và Y Quer đẩy 01 xe; nhóm 04 người gồm Y Phân, Y Milô, Y Lơi và Y Đung đẩy 01 xe đạp của nhóm mình. Trong quá trình vận chuyển gỗ, các nhóm có sự hỗ trợ lẫn nhau đẩy xe chở gỗ qua những chỗ khó. Khoảng 21 giờ cùng ngày, cả nhóm đẩy 03 xe chở 03 hộp gỗ ra khỏi Vườn quốc gia Yok Đôn, khi qua khỏi Quốc lộ 29 về phía vùng đệm được khoảng 01km thì bị lực lượng kiểm lâm Vườn quốc gia Yok Đôn phát hiện. Các đối tượng bỏ chạy, riêng Y Goai bị bắt giữ quả tang.
Tại Bản kết luận giám định ngày 19/6/2016 của Chi cục kiểm lâm tỉnh Đăk Lăk kết luận: Vị trí cây gỗ bị khai thác trái phép trong tiểu khu 254 được quy hoạch là rừng Đặc dụng; Tổng khối lượng gỗ bị thiệt hại được xác định: 5,268 m3 (đã quy tròn); Chủng loại gỗ trên có tên Việt Nam là Giáng hương, thuộc nhóm IIA.
Phiên tòa xét xử đã góp phần tuyên truyền, giáo dục người dân bảo vệ rừng, đồng thời răn đe những người có ý định muốn xâm hại rừng./.