Để nâng cao năng suất, chất lượng cũng như giá trị của cây cà phê, các hộ dân ở Ea Kiết (huyện Cư M’Gar, Đắk Lắk) đã thành lập hợp tác xã (HTX), từng bước tạo thương hiệu của mình.
Năm 2008, một số nông dân tại xã Ea Kiết đã thành lập Tổ liên kết thương mại công bằng Ea Kiết để cùng sản xuất cà phê theo hướng bền vững. Thay vì sản xuất cà phê theo cách truyền thống, những thành viên trong tổ này bắt đầu một thói quen sản xuất mới quy củ và nghiêm ngặt hơn.
Ông Trần Thanh Sơn- Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp dịch vụ Công Bằng Ea Kiết, một thành viên của tổ, cho biết: “Tuy tổ liên kết thương mại đã phát huy được hiệu quả, nhưng với mô hình hoạt động đó chúng tôi gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh do bị hạn chế về tư cách pháp nhân. Do đó, đến năm 2011, chúng tôi đã quyết định thành lập HTX. Từ 48 thành viên ban đầu, đến nay HTX đã có 97 thành viên với tổng diện tích cà phê hơn 180ha”.
Ông Sơn cũng cho biết, sau khi tham gia vào HTX, tất cả các xã viên đều phải sản xuất cà phê phải đáp ứng các tiêu chí chất lượng, thực hành nông nghiệp tốt, thân thiện môi trường; quy trình chăm sóc, thu hoạch cà phê tuân thủ nghiêm ngặt theo chương trình cà phê bền vững. Nhờ đó, sản phẩm cà phê nhân của HTX được cấp chứng nhận “thương mại công bằng” (Fairtrade) của Tổ chức Quốc tế về dán nhãn thương mại công bằng (FLO).
“Tiêu chí công bằng được thực hiện theo hướng trả giá xứng đáng với chất lượng sản phẩm. HTX có định mức thưởng 250 đồng/kg cà phê quả tươi thu hái chín trên 90%; từ 80 – 90% thì thưởng 200 đồng/kg; nhờ đó tình trạng hái xanh gần như không còn, cà phê chất lượng cao tăng lên. “Ngoài ra, giá bán cà phê có chứng nhận Fairtrade của HTX Ea Kiết cao hơn 2,2-2,5 triệu đồng/tấn so với giá thị trường; mỗi hộ xã viên thu nhập tăng thêm từ 15-20 triệu đồng/năm”- ông Sơn nói.
Chị Nguyễn Thị Hiếu, một xã viên của HTX khẳng định: “Ngoài việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất cà phê bền vững, bà con còn thường xuyên được tập huấn kiến thức về kỹ thuật trồng, chăm sóc cây cà phê. Nhờ đó, năng suất và chất lượng cà phê tăng lên tạo nguồn thu rất đáng kể”.